Tekst door Ruth Loos, Antwerpen, juni 2017
De camera als innerlijk reflectie-instrument.
Het ontdooide beeld en de niet te bevriezen identiteit van Faryda Moumouh.
Het ontdooide beeld
Fotografe Faryda Moumouh, opgeleid als Meester in de Audiovisuele en Vrije Beeldende Kunsten, zoekt zich met de camera een plek in de wereld; een relatie tot de wereld en de dingen die niet anders dan subjectief kan zijn, ook al registreert de camera als technisch instrument op objectieve wijze.
Faryda zoekt een omgang met binnen- en buitenwereld, een letterlijke en figuurlijke positionering in de wereld. De beelden die zij in de buitenwereld verzameld hebben als aanleiding haar persoonlijke beleving en gemoedstoestand. Haar ‘binnensfeer’ interageert met een ‘dag- of nachtlichtsfeer’ in de buitenwereld. De camera is een houvast om zich te verhouden tot een onvatbare wereld waarvan men slechts een fractie kan overschouwen. Een foto nemen noodzaakt een stilstaan in de tijd en in de ruimte om een beeld te capteren. Daarmee is de camera voor Faryda ook een uitgelezen instrument om stil te staan als mens, als in een moment van bezinning.
Niettegenstaande het archief van Faryda intussen meer dan 30 000 foto’s bevat, wordt er zuinig gefotografeerd. De contexten en omgevingen waarin zij fotografeert worden niet doelbewust maar gevoelsbewust gekozen en onderzocht.
Faryda verwijlt bij haar beelden alvorens ze te capteren. Ze is niet de fotografe die onafscheidbaar is van haar camera. En ze is geen jager op zoek naar die ene foto, ‘het beslissend moment’. Dat heeft alles te maken met de persoonlijke relatie die ze opbouwt t.a.v. de door haar in de buitenwereld gevonden, gekozen en gezochte beelden. Het beslissend moment komt namelijk later, in het digitaal atelier waar ze minimale tot maximale ingrepen doet op het rauwe bestand van de foto.
In dit digitale atelier begint de queeste naar het eigenlijke beeld. De ‘originele’ foto wordt voorbode van een nieuw beeld; is een zelfgecreëerde aanleiding en vertrekpunt. Faryda’s initiële foto’s zijn haar artistieke materiaal waarmee ze aan de slag gaat.
Via manipulatie in verschillende gradaties buigt ze haar foto’s om tot ‘fotografische beelden’, zoals ze haar werk noemt. Het statische foto-origineel wordt vloeibaar gemaakt. Via postproductie leiden haar foto’s als realistische momentopnames in de concrete buitenwereld tot nieuwe momenten, tot nieuwe beelden die op eigen wijze een visuele of gevoelssfeer evoceren. Het rauwe fotobestand is voor Faryda een kneedbaar beeld dat in dialoog wordt gebracht met andere beelden en beeldelementen, al dan niet ook fotografisch van oorsprong.
In haar werk is Faryda niet op zoek naar narratieve lijnen. Wel denkt ze in reeksen, en creëert ze associatieve gesprekken tussen de vele beelden in haar niet-chronologisch geordende archief. Ze speurt naar visuele en ‘sferige’ verwantschappen en brengt een subjectieve ordening aan in haar grote fotoarchief die ze vervolgens linkt aan een overkoepelende talige notie.
Hierbij leent ze graag begrippen uit de filosofie en de literatuur om beelden aan elkaar te koppelen. Ze denkt niet in genres als portret, landschap, stilleven, en ook niet in documentaire versus abstracte fotografie, maar in abstracte begrippen met een gevoelslading die het motief van een reeks kunnen omschrijven. In haar ‘sfeeranalyse’ van haar foto’s wordt de zogenaamde mislukte foto, de over- of onderbelichte foto niet weg geselecteerd. Integendeel, over- en onderbelichten wordt zelfs een artistieke strategie. Iets dat niet leesbaar is op een niveau wordt leesbaar op een ander niveau.
Faryda manipuleert haar foto’s van lezen naar kijken. Haar fotografische beelden zijn er niet om er de wereld van af te lezen, maar om er een wereld in te zien.
De technische manipulatie en (her)verbeelding van haar foto’s vindt niet enkel plaats binnen de contouren van digitale verwerkingsprogramma’s, ook analoge ingrepen worden ingezet. Ze heeft een voorkeur voor ingrepen met Oost-Indische inkt, het afdrukken op verschillende papiersoorten, het hanteren van de collagetechniek, het ‘ontlagen’ en ‘belagen’ van beelden.
